Kabızlık Tedavisinde Altın Öneriler
Konstipasyon yani kabızlık, etkilenenlerin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen yaygın bir durumdur. Tedavinin temel dayanakları; diyet ve yaşam tarzı müdahaleleri, farmakolojik tedavi ve nadiren cerrahidir. Kabızlık düzensiz aralıklarla dışkı yapmada güçlük ve yetersiz dışkılamaya bağlı memnuniyetsizlik olarak tanımlanabilir.
Kabızlığın Doğru Tanımlanması Çok Önemli
Aşağıdaki durumlar kabızlık olarak tanımlanabilir
- 3’ten az sayıda dışkılama
- Ikınarak dışkılama
- Sert veya büyük parçalar halinde dışkılama
- Rektumda dışkılamayı engelleyen tıkanıklık varmış gibi hissetmek
Kabızlık; tipik olarak <1><!--1--><!--1--><!--1--><!--1--><!--1--><!--1--><!--1-->
Kabızlığa Yol Açabilen Hastalıklar
- Bağırsak tıkanıklığı
- İrritabl bağırsak sendromu
- Divertiküler hastalık
- Dehidratasyon
- Hipotiroidizm
- Nöromusküler hastalıklar
- Anoreksi
- Hiperkalsemi
Kabızlığa Yol Açabilen İlaçlar
- Opioid analjezikler
- Antimuskarinik etkiye sahip ilaçlar (Trisiklik/SSRI/SNRI antidepresanlar, anti-parkinson ilaçlar, antihistaminikler özellikler sedatif etkisi güçlü olan eski kuşak klorfenamin, prometazin gibi)
- Kalsiyum tuzları (Bazı antiasitler ve fosfat bağlayıcılar)
- Alüminyum tuzları (Çoğu antiasit)
- Demir preparatları
- Kalsiyum kanal blokerleri
- Fenotiazinler
- Nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (çoğunlukla ishal yaptıkları akılda tutulmalıdır)
- 5HT3 antagonisti ilaçlar (ondansetron vb.)
Konstipasyonda Tedavi Adımları
- Altta yatan sebep varsa düzeltilmesi
- Hayat tarzı değişikliği
- Diyette lif içeriğinin artırılması
- Yeterli sıvı alınmasının sağlanması
- Egzersiz
- Tuvalet isteği olmasa da rutin olarak aynı saatte gidilerek bir rutin oluşturulması
- Hayat tarzı değişikliğine rağmen düzelmiyorsa medikal tedaviye geçilmesi
Adım 1 : Yüksek Lifli Diyet
Kabızlığı olan hastalar için günde en az 25-30 gr lif içeren, lif açısından zengin bir diyet tavsiye edilmektedir. Çalışmalar, özellikle pektinler, sakızlar, müsilajlar gibi çözünür liflerin alımının; yulaf kepeği, kabuklu yemişler, sebzeler, bazı meyveler gibi depo polisakkaritlerinin alımının artırılmasını önermektedir. Kabızlık için buğday kepeği, selüloz, hemiselüloz ve lignin gibi çözünmeyen lifler ile ilgili veriler çelişkilidir. Özellikle çözünmeyen liflerin IBS-C hastalarında semptomları kötüleştirebileceği gözlemlenmiştir.
Adım 2 : Yeterli Sıvı Alımı
Bağırsaklarda geçişi kolaylaştırmak için sıvı alımı önemlidir. Lifli besinlerin emilimine yardımcı olmak için öncelikle su, meyve, sebze suları ve çorba gibi diğer sıvıları içmelisiniz. Yeterli su tüketimi, kabızlığı önlemek için de etkilidir.
Adım 3 : Fiziksel Aktivite
Düzenli egzersizin birçok faydasından biri, bağırsak hareketliliğini arttırmasıdır. İdeal olarak, egzersiz her gün yaklaşık 30 dakika yapılmalıdır.
Adım 4 : Takviye Kullanımı
Magnezyum
Magnezyum mineralı; ozmotik bir müshildir, suyu bağırsaklara çekerek rahatlamayı sağlar. Su, dışkıyı yumuşatmaya yardımcı olur, bu da geçişi kolaylaştırır. Günlük olarak 100 mg magnezyum sitrat formunda alınabilir.
C vitamini
C vitamini, antioksidan bir vitamindir. Yüksek dozlarda müshil etkisi vardır. Mide hareketliliğini arttırarak sindirim sürecini hızlandırır. Günlük olarak 500 mg C vitamini alınabilir. Kabızlık tedavisinde C vitamini dozu, ishal olana kadar arttırılabilir.
Probiyotikler
Sindirim sistemindeki iltihabı, bağışıklık fonksiyonunu ve kalp sağlığını düzenlemeye yardımcı olan faydalı bakterileri içeren probiyotikler; alındıklarında bağırsak mikrobiyomunu geliştirirler. Araştırmalar; probiyotiklerin, hamilelik, bazı ilaçlar veya IBS gibi sindirim sorunları ile ilgili kabızlığı giderebileceğini düşündürmektedir.
IBS’li 150 kişide yapılan bir çalışma, 60 gün boyunca probiyotik takviyesinin bağırsağın düzenli çalışmasına ve dışkı kıvamını iyileştirmeye yardımcı olduğunu ortaya koymuştur.
Yaklaşık 500 kanserli hastada yapılan başka bir çalışmada, yüzde 25’i probiyotik aldıktan sonra kabızlık veya ishalde iyileşme bildirmiştir. 100 kişide yapılan 4 haftalık başka bir çalışmada probiyotiklerin, katılımcıların yüzde 96’sında kemoterapinin neden olduğu kabızlığı iyileştirdiği bulunmuştur.
Probiyotikler demir takviyelerinin neden olduğu kabızlık yaşayanlara da fayda sağlayabilir. Örneğin, 32 kadınla yapılan 2 haftalık bir çalışmada, her gün demir takviyesiyle birlikte bir probiyotik almanın, plasebo almaya kıyasla bağırsak düzenini ve bağırsak işlevini artırdığını gözlemlenmiştir.
Hangi Probiyotiği Tercih Etmeliyiz ?
Bazı suşlar diğerleri kadar etkili olmayabileceğinden, doğru probiyotiği seçmek kabızlığı tedavi etmenin anahtarıdır. Doğru probiyotik tercihi için dışkı kıvamını iyileştirdiği gösterilen aşağıdaki bakteri türlerini içeren takviyeleri kullanmalısınız.
- Bifidobacterium lactis
- Lactobacillus plantarum
- streptokok termofilus
- Lactobacillus reuteri
- Bifidobacterium longum
Probiyotiklerin yanı sıra; diyetinize, soğan, sarımsak, enginar, hindibağ gibi prebiyotik gıdaları eklemelisiniz.
Özetle Kabızlıkta Altın Öneriler
- Kabızlığın altında yatan sebebi araştırın ve buna yönelik bir tedaviye başvurun
- Posa alımınızı arttırın
- Su tüketimine dikkat edin
- Hareketli yaşamaya alışın
- Probiyotik kullanımına başlayın
- Takviyelerden destek alın
- Aşırı protein alımından kaçının
-
<!--1-->
